Observer Review

Γλυκιά η τεχνολογία. Γλυκιά σα μέλι. Περήφανοι και οι άνθρωποι…την απλώνουν γενναιόδωρα πάνω από κάθε μια μπουκιά τους. Έχουν την υπερηφάνεια της μέλισσας ζωγραφισμένη στο πρόσωπο, το κόρδωμα του δημιουργού. Μα σαν τα παιδιά, που βουτάνε οτιδήποτε μες τη σοκολάτα για να γίνει πιο νόστιμο, έτσι κι αυτοί…έχουν βαλθεί να τραβάνε την πραγματικότητα μέσα σε μια τεράστια πισίνα από μέλι. Οι δημιουργοί του Layers of Fear,  ενός εξαιρετικού horror τίτλου, μας παραδίδουν ένα νέο horror παιχνίδι, αυτή τη φορά με ένα πιο «μελένιο» σκηνικό, μια πιο cyberpunk και sci-fi διάθεση. Μας πετάνε σε έναν μεταμοντέρνο υπόκοσμο υψηλής τεχνολογίας. Σε μια κοινωνία της γνώσης. Μεταβιομηχανική, υπερκαπιταλιστική, δυστοπική.

Βρισκόμαστε στο 2084. Σε μια κοινωνία που έχει περάσει πολλά. Η τεχνολογία, στην τροχιά της ανθρώπινης φύσης. Η μηχανή, το παρόν και μέλλον της ανθρωπότητας. Η κοινωνία αυτή προσβλήθηκε από μια ασθένεια εν ονόματι nanophage, που επηρέασε όσους ανθρώπους διέθεταν τεχνολογικά εμφυτεύματα. Η ανθρωπότητα βρέθηκε σε κρίση. Ο πόλεμος δεν άργησε, και νικητής όλου αυτού του χάους, προφανώς θα ήταν μια εταιρία. Αναδεικνύεται σε υπερδύναμη και κατέχει όλους όσους της είναι χρήσιμοι. Όλοι οι υπόλοιποι, σαπίζουν στον υπόκοσμο, προσπαθώντας με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να ξεχαστούν από την πραγματικότητα. Ζουν πια, με το φόβο μην ξεσπάσει κι άλλο κρούσμα της ασθένειας. Σαπίζουν σε μια βρώμικη τεχνολογική άνεση. Εμείς, παίρνουμε το ρόλο ενός μέλους της παντοδύναμης Chiron, Daniel Lazarski.

Είμαστε ένας Observer, ένας παρατηρητής. Μπορούμε και εισχωρούμε στους εγκεφάλους των ανθρώπων με εμφυτεύματα, με σκοπό να εκμαιεύσουμε πληροφορίες από το συνειδητό, έως και τους πιο σκοτεινούς φόβους του υποσυνείδητού τους. Ο ρόλος μας, είναι σημαντικός, και οι ικανότητές μας, τρομοκρατούν. Πέρα από το επάγγελμα όμως, ο Observer πρωταγωνιστής είναι ένας πατέρας, ο οποίος μπλέκεται σε μια ιστορία με μοναδικό σκοπό, να εντοπίσει το γιο του. Μετά από χρόνια απουσίας, ο γιός μας, επικοινωνεί μαζί μας ζητώντας βοήθεια. Εντοπίζουμε την τοποθεσία του και κατευθυνόμαστε προς το διαμέρισμά του. Από εκεί και έπειτα η ιστορία μας τραβάει απ τη μύτη ως το τέλος της, σε μια ανοδική πορεία που η αγωνία χτυπάει κόκκινο. Αναζητούμε το παιδί μας, δολοφόνους, στοιχεία και απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα. Ρωτάμε τους γείτονες, ψαχουλεύουμε διαμερίσματα και πηγαινοερχόμαστε τόσο στο σκοτεινό ατμοσφαιρικό κτήριο, όσο και στα σκοτεινά σοκάκια του μυαλού μερικών θυμάτων.

Για το δύσκολο αυτό έργο, και ως συνυφασμένα με τη δουλειά μας ως Observer, εκτός από το μηχανικό εμφύτευμα στο χέρι μας που μας επιτρέπει να εισερχόμαστε στα θύματα και να συνδεόμαστε με τα κεντρικά της Chiron, διαθέτουμε δύο άλλες οπτικές ικανότητες πέραν της ανθρώπινης. Την ηλεκτρομαγνητική όραση, η οποία μας επιτρέπει να σκανάρουμε το περιβάλλον και να  εντοπίζουμε εύκολα όλα τα αντικείμενα τεχνολογίας, καθώς και τη βιολογική όραση, μέσω της οποίας εντοπίζουμε ίχνη από βιολογικό υλικό. Ψάχνοντας, λοιπόν, αντικείμενα τεχνολογίας  όπως υπολογιστές και αρχεία, καθώς και αναζητώντας ψήγματα από αίμα, όργανα, και αναλύοντας τραύματα, λύνουμε μυστήρια τα οποία ενώ δεν φαίνεται αρχικά, μας φέρνουν όλο και πιο κοντά στο γιό μας.

Το gameplay συνολικά απαιτεί ένα σταθερό ποσοστό προσπάθειας από εμάς. Υπάρχουν κάποιες puzzle στιγμές, όπως και κάποιες stealth, αλλά κατά τα άλλα, η κύρια ενασχόληση μας  είναι η αναζήτηση. Αναζήτηση του γιού μας , δωματίων, ατόμων, στοιχείων, απαντήσεων. Πρέπει να τονίσω, ότι όσο περισσότερο ψάξει κανείς με λεπτομέρεια τα στοιχεία, όσο καλύτερα διαβάσει τα σκόρπια αρχεία σε υπολογιστές και παρατηρήσει τις αφίσες στους τοίχους, τόσο καλύτερη γεύση θα πάρει από το τί πραγματικά συμβαίνει. Οι μηχανισμοί που πλαισιώνουν ένα τέτοιο gameplay, το οποίο εδώ που τα λέμε μπορεί να γίνει αρκετά μονότονο και βαρετό, παίζουν μεγάλη σημασία. Στην περίπτωση μας, εκτός από τις stealth και puzzle στιγμές που βρίσκονται κυρίως όταν μπαίνουμε στο μυαλό κάποιου ατόμου, υπάρχουν κωδικοί για ορισμένες πόρτες, καθώς και ερωτήματα που απαντώνται μόνο αφού σκανάρουμε με τις οπτικές ικανότητες μας την περιοχή.

Οι φορές που θα πρέπει να προχωρήσουμε ήσυχα για να αποφύγουμε ένα τέρας, δεν είναι πάρα πολλές όμως η ύπαρξη τους στα συγκεκριμένα σημεία είναι αρκετά συμβολική, όπως και γενικότερα όλο το κομμάτι του stealth. Τα puzzles από την άλλη κυμαίνονται σε αναζήτηση εισόδου ή εξόδου από μέρη, κωδικών, όπως και σε αρκετά σημεία βοηθούν με το να καταλάβουμε προς τα πού θα πρέπει να κατευθυνθούμε. Τα περισσότερα έχουν ένα δικό τους χαρακτήρα και δεν μοιάζουν μεταξύ τους. Ο ήχος μας βοηθάει αρκετά στην πλοήγηση προς το σωστό σημείο. Κραυγές από ζώα, ήχοι από χαλασμένες τηλεοράσεις, πουλιά, βροχή..είναι μερικά από όσα συναντάμε κατά την παραμονή μας στο συγκρότημα διαμερισμάτων. Όσο βρισκόμαστε στο μυαλό των θυμάτων, ο ηχητικός τομέας ξεφεύγει και σέρνει μαζί του τα επίπεδα τρόμου του Observer. Οι ήχοι γίνονται  περισσότερο τρομακτικοί και πιο ανησυχητικοί. Βρήκα τον εαυτό μου, το λιγότερο, να ανατριχιάζει λόγω του ήχου των τεράτων. Στο περισσότερο παιχνίδι κυριαρχεί ένα ambient το οποίο κρατά την ατμόσφαιρα σε μια ομοιομορφία χωρίς να είναι κάτι εξαιρετικά ιδιαίτερο από μουσικής  πλευράς. Βέβαια, εμένα δεν με ενόχλησε.

Θεωρώ ότι ο ήχος κάνει καλή δουλειά στην απόδοση της ατμόσφαιρας για την θεματολογία στην οποία αναφέρεται. Τα voice over όμως, είναι εξαιρετικά. Αρχικά ο πρωταγωνιστής δανείζεται τη φωνή του από τον Rutger Hauer από το πολύ γνωστό Blade Runner. Πέρα από τον διάσημο ηθοποιό και την ιδιαίτερη χροιά της φωνής του, η δουλειά του στο Observer είναι άψογη. Πολλοί θα θεωρήσουν ότι ακούγεται μουντός, βαρετός, χωρίς συναίσθημα και πάθος,  με αποτέλεσμα να μην δώσουν μεγάλη σημασία στα voice over. Κι όμως…έχοντας μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το χαρακτήρα που παριστάνει, και την ιστορία του, μπορώ να πω ότι η δουλειά του είναι άψογη, όπως επίσης εξαιρετική είναι και αυτή όλων των υπολοίπων που παριστάνουν χαρακτήρες του παιχνιδιού, καθώς και σκόρπιους κατοίκους του συγκροτήματος με τους οποίους ο Daniel συνομιλεί. Τα γραφικά επίσης συντελούν με μεγάλη επιτυχία στην ατμοσφαιρικότητα.

Σε ορισμένα σκηνικά μου θύμισε έντονα το Resident Evil 7 αν και στην περίπτωση μας το Observer χρησιμοποιεί Unreal Engine 4. Όμορφοι φωτισμοί και texture σε όλο το παιχνίδι. Πανέμορφο εικαστικό, και υπέροχη παλέτα χρωμάτων που θυμίζει έντονα σκηνικά του Blade Runner, όπως και του Transistor, της Supergiant Games. Η ατμόσφαιρα του Observer είναι βασικός παράγοντας του horror στοιχείου του. Πρέπει να ομολογήσω ότι επικρατεί περισσότερο το μυστήριο, κυρίως λόγω της αναζήτησης θυμάτων και στοιχείων που δένουν την ιστορία. Το περισσότερο horror κομμάτι βρίσκεται μέσα στο μυαλό των θυμάτων στα οποία εισχωρούμε. Από τη μέση του παιχνιδιού και μετά, περίπου δηλαδή από τις τρείς με τέσσερις ώρες εκ των  έξι με οκτώ, το παιχνίδι ανεβάζει ρυθμό. Από τη μέση και μετά η κατάσταση μπλέκεται ακόμα παραπάνω, το συναίσθημα ερεθίζεται, η ατμόσφαιρα αγριεύει, και ο τρόμος δίνει έντονα το παρόν.

Αυτό οφείλεται στο ότι οι δημιουργοί, χτίζουν τον τρόμο μέσω της ιστορίας, της θεματολογίας, του περιβάλλοντος και των συμβόλων, χωρίς να αρκούνται μόνο σε ένα jump scare στο σκοτάδι. Περισσότερο τρόμαζα από τις σκέψεις μου όταν άκουγα ήχους, περισσότερο αγχώθηκα για το τι θα συμβεί στο τέλος, περισσότερο ανατρίχιαζα από το πώς παρουσιάζονταν κάποια θέματα περί της τεχνολογίας , περισσότερο μην με εντοπίσει κάποιο τέρας από το οποίο κρυβόμουν, παρά από τα λιγοστά jump scares.Εκτός από τα σημεία έντονου τρόμου με συμβολικό περιεχόμενο, το μυαλό μου απασχολούνταν συνεχώς με την πλοκή. Νέα ερωτήματα, νέες υποθέσεις. Και όσο και να προσπαθούσα να μαντέψω την πλοκή, τόσο πιο έξω έπεφτα. Οι δημιουργοί έχουν κάνει καταπληκτική δουλειά στην πλοκή και στην σύνδεση όλων όσων διαδραματίζονται στο παιχνίδι.

Αυτό που το Observer κάνει με πάρα πολύ μεγάλη επιτυχία, είναι να μεταφέρει  άψογα όχι μόνο την εικόνα της κοινωνίας στην οποία αναφέρεται, αλλά και την πορεία της μέχρι αυτό το σημείο. Όλα τα στοιχεία του παιχνιδιού, από τα συμβολικού χαρακτήρα puzzles, ως τον σχεδιασμό του περιβάλλοντος όπου διαδραματίζεται η ιστορία, δεν υπάρχουν για να υπάρχουν, αλλά έχουν κάτι να μας πουν. Το συγκρότημα των διαμερισμάτων στο οποίο βρισκόμαστε αποπνέει μια ατμόσφαιρα σάπια, παγωμένη και μοναχική. Κλειδωμένες πόρτες, άνθρωποι κλεισμένοι χρόνια στα διαμερίσματα τους , μισογκρεμισμένες γωνιές και ξεκρεμασμένες αφίσες με σλόγκαν μιας άλλης εποχής όπως « Φτιάξε κι εσύ με το VR τη δική σου πραγματικότητα !», όλα αυτά σε ένα βαρύ και τεχνολογικά παρακμιακό περιβάλλον. Δεν είναι μόνο οι συζητήσεις με τους κατοίκους, μέσω μιας μικρής οθόνης στην πόρτα τους, που μας παρέχουν πληροφορίες, είναι και οι ρωγμές στους τοίχους, οι αφίσες, οι ήχοι, και ολόκληρη η αίσθηση που αφήνει το παιχνίδι είτε μέσω συμβολισμών είτε ευθέως. Όλα τα παραπάνω τοποθετούνται όμορφα και αγκαλιάζονται από έναν κοινωνιολογικό ρεαλισμό.

Ο κόσμος που μένει εκεί μέσα δίνει άψογα την εικόνα ολόκληρης της κοινωνίας. Της παρακμής, των ταξικών διαφορών που όσοι είναι άχρηστοι στην Chiron προσπαθούν να ξεφύγουν από την πραγματικότητα μέσω ναρκωτικών και Virtual Reality. Οι χαρακτήρες πίσω από τις πόρτες και τις μικρές οθόνες είναι πολύ ιδιαίτεροι και ξεχωριστοί μεταξύ τους. Δίνουν έναν περίεργο ρεαλισμό στο παιχνίδι, τον οποίο λάτρεψα. Οι συζητήσεις μαζί τους πέρα από πληροφορίες και πολύ χρήσιμα στοιχεία, μας προσφέρουν τροφή για σκέψη και ενδιαφέροντες προβληματισμούς. Ποτέ δεν περίμενα να παρακολουθώ μια τόσο βαθιά συζήτηση, σε ένα παιχνίδι, με έναν ξένο, πίσω από μια πόρτα. Κι όμως ορισμένες συζητήσεις  έφταναν στο τέλος τους, και έβρισκα τον εαυτό μου απορροφημένο να σκέφτεται το νόημα τους χωρίς να θέλει να προχωρήσει αμέσως.

Και δεν είναι μόνο οι συζητήσεις που επηρεάζουν και προβληματίζουν. Είναι ολόκληρο το στήσιμο και ο σχεδιασμός του παιχνιδιού. Από το περιβάλλον στο οποίο βρισκόμουν, από τις καταστάσεις που αντιμετώπιζα, μέχρι και στα μυαλά των ανθρώπων στα οποία έμπαινα. Βρισκόμουν συνεχώς προβληματισμένη. Και ενώ το παιχνίδι δημιουργεί ερωτήματα στην πλοκή τα οποία κατά την εξέλιξη και προς το τέλος βρίσκουν την απάντηση τους, τα ερωτήματα που δημιουργεί περί της κατάντιας της τεχνολογίας και των ηθικών φραγμών των ανθρώπων απέναντι σε αυτή, δεν λαμβάνουν ποτέ απάντηση. Ορισμένες φορές δίνεται η δυνατότητα  επιλογής για την εξέλιξη μιας κατάστασης. Μέχρι να τελειώσω το παιχνίδι το έβρισκα γοητευτικό.

Όταν βρέθηκα κοντά στο τέλος του παιχνιδιού, συνειδητοποίησα ότι τα πιο βαθιά ερωτήματα που θέτει το Observer ως προβληματισμούς όχι μόνο με επηρέασαν πολύ και απασχολούσαν το μυαλό μου, αλλά είχαν μεγάλη σχέση και με την πλοκή καθαυτή χωρίς να φαίνεται με την πρώτη ματιά, δίνοντας έναν πιο συναισθηματικό τόνο στην ιστορία. Ενώ λοιπόν είχα μια διαμορφωμένη άποψη για κάτι, ξαφνικά λίγο μετά το έβλεπα διαφορετικά και αναθεωρούσα. Προσπαθούσα να κατανοήσω τα όρια της ηθικής, του σωστού και του λάθους στις επιλογές μου. Η απόδοση των δυο διαφορετικών όψεων και της προβληματικής του τί είναι σωστό και τί λάθος, τί δίκαιο και τί μη, είναι εξαιρετική. Καμιά φορά δεν είναι ξεκάθαρο ποιος είναι ο θύτης και ποιός το θύμα. Καμιά φορά η αίσθηση του ελέγχου είναι απλά μια αυταπάτη.

Το Observer τελείωσε. Πήρα τις απαντήσεις μου και έκανα τις επιλογές μου, μα το τελείωσα με περισσότερα ερωτήματα και προβληματισμούς από ότι το άρχισα. Δεν ξέρω να πω με σιγουριά, πού τελειώνει ο άνθρωπος και πού αρχίζει η μηχανή. Δεν μπορώ να μιλήσω για την ηθική και το σωστό ή το λάθος. Κι αν είναι σωστό να ζει κάποιος με μηχανικό πόδι, γιατί να μην είναι σωστό να ζει σε ένα ξένο σώμα; Κι αν είναι σωστή η εμφύτευση μαλλιών σε ανθρώπους, γιατί να μην είναι και η εμφύτευση γούνας ή παραπάνω μελών και άκρων στο σώμα; Κι αν είναι δικαίωμα των ανθρώπων, να ζουν ξαπλωμένοι με ένα Virtual Reality Headset μέχρι να πεθάνουν ή μέχρι να χάσουν εντελώς επαφή με την πραγματικότητα, γιατί να είναι παράνομα τα LSD ναρκωτικά ; Δεν γνωρίζω  τις σωστές και ηθικές απαντήσεις. Δεν γνωρίζω  να σας πω ούτε τι μας κάνει ανθρώπους, και κανένας ορισμός δεν μπορεί να με καλύψει. Έχω την αίσθηση ότι όλα ξεκινούν από την θνητότητα μας. Ίσως πάλι, κάνω λάθος. Γνωρίζω όμως, ή τουλάχιστον μπορώ να φανταστώ ,πόσος κόσμος θα προτιμούσε να απαρνηθεί την ανθρώπινη φύση του για να ζει για πάντα με τη μορφή ενός προγράμματος, και πόσος κόσμος θα επέλεγε να περάσει το υπόλοιπο της ζωής του μέσα σε ένα VR σύστημα, σε μια μελένια πραγματικότητα. Δεν ξέρω πόσο απέχουμε και πόσο πιθανά είναι όλα αυτά τα σενάρια… Σίγουρα η τεχνολογία έχει βοηθήσει και θα βοηθήσει σε πολλές καταστάσεις στο μέλλον. Δεν την κατηγορώ σε καμία περίπτωση, άλλωστε είναι και ένα από τα δικά μου γλυκά κομμάτια της καθημερινότητας, και βουτάω όλο και πιο βαθιά στον κόσμο της με κάθε ευκαιρία. Είδα πρόσφατα μια μέλισσα πνιγμένη μέσα στο μέλι όμως, ..και κατάλαβα.