Ανακαλύφθηκε εξωπλανήτης με θερμοκρασία μεγαλύτερη από άστρο

Ένας από τους πιο ακραίους εξωπλανήτες που έχουμε ανακαλύψει, είναι ο TOI-2109b. Πρόκειται για έναν τεράστιο αέριο γίγαντα με 1.35 φορές το μέγεθος και 5 φορές τη μάζα του Δία! Έχει μάλιστα την κοντινότερη τροχιά που έχουμε ανακαλύψει, ολοκληρώνοντας μία περιστροφή γύρω από το άστρο του σε μόλις 16 ώρες. Μία τόσο κοντινή απόσταση από το άστρο φυσικά, οδηγεί σε θερμοκρασίες που ξεπερνούν ακόμα και μερικά άστρα, φτάνοντας τους 3.227 βαθμούς Κελσίου.

Σε ένα ή δύο χρόνια, αν είμαστε τυχεροί, θα μπορέσουμε να ανιχνεύσουμε πώς ο πλανήτης θα κινηθεί πιο κοντά προς το άστρο. Δε θα το δούμε να πέφτει στο άστρο στη διάρκεια της δικής μας ζωής, αλλά σε 10 εκατομμύρια χρόνια αυτός ο πλανήτης μπορεί να μην υπάρχει πλέον.

Με τη σημερινή μας κατανόηση για το σχηματισμό των πλανητών, τέτοιου είδους πλανήτες αποτελούν μυστήριο για την αστρονομία. Ένας αέριος γίγαντας δεν μπορεί να σχηματιστεί τόσο κοντά στο άστρο του, αφού η βαρύτητα, η ακτινοβολία και οι έντονοι ηλιακοί άνεμοι θα απέτρεπαν τα αέρια από το να σχηματιστούν. Ωστόσο, έχουμε ανακαλύψει εκατοντάδες τέτοιους πλανήτες με τροχιά μικρότερη των 10 ημερών. Οι αστρονόμοι, πιστεύουν λοιπόν πως αυτοί οι εξωπλανήτες σχηματίστηκαν αρκετά μακριά από το άστρο και έπειτα για κάποιο λόγο μετανάστευσαν προς αυτό. Χωρίς να έχουμε ένα τέτοιο παράδειγμα στο δικό μας Ηλιακό σύστημα, οι αστρονόμοι ελπίζουν να μελετήσουν αρκετά τέτοια παραδείγματα αέριων εξωπλανητών για να εντοπίσουν τα διαφορετικά στάδια στην εξέλιξή τους.

Ο TOI-2109b βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα κίτρινο άστρο με 1.7 φορές το μέγεθος και 1.4 φορές τη μάζα του Ήλιου μας, περίπου 855 έτη φωτός μακριά μας. Η απόσταση μεταξύ τους είναι μόλις 2.4 εκατομμύρια χιλιόμετρα, το 1.6% δηλαδή της απόστασης Γης-Ήλιου.

Ο πλανήτης είναι παλιρροιακά δεμένος με το άστρο, με τη μία πλευρά να κοιτάει διαρκώς το άστρο. Ωστόσο η φωτεινότητα της νυχτερινής πλευράς είναι κάτω από τα όρια ευαισθησίας των οργάνων μας και το τι συμβαίνει εκεί παραμένει μυστήριο.

Είναι οι θερμοκρασίες πολύ χαμηλές ή με κάποιο τρόπο η θερμότητα μεταφέρεται από τη φωτεινή πλευρά του πλανήτη στη σκοτεινή; Έχουμε μόλις ξεκινήσει να καταλαβαίνουμε μερικές από τις μοναδικές φυσικές και χημικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στην ατμόσφαιρα αυτών των εξωπλανητών. Διεργασίες για τις οποίες δεν υπάρχουν αντίστοιχες στο δικό μας Ηλιακό σύστημα.

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο The Astronomical Journal.