Μπορεί η Γη να καταλήξει σαν την Αφροδίτη;

Η Αφροδίτη πολλές φορές χαρακτηρίζεται ως πλανήτης-κόλαση, με θερμοκρασίες που φτάνουν τους 464 βαθμούς Κελσίου και με μία τοξική ατμόσφαιρα. Για αυτό το λόγο εξάλλου, από όλες τις αποστολές της Ρωσίας στην επιφάνεια του πλανήτη, μόλις τέσσερις κατάφεραν να μεταδώσουν εικόνα πριν υποκύψουν στις ακραίες συνθήκες. Ωστόσο, η Αφροδίτη αναφέρεται και ως ο δίδυμος πλανήτης της Γης και οι σημερινές συνθήκες της διαφέρουν πολύ από την αρχαία Αφροδίτη.

Εκατομμύρια χρόνια πριν, η Αφροδίτη είχε μία ατμόσφαιρα παρόμοια με τη Γη, ενώ διέθετε και σημαντικές ποσότητες νερού στην επιφάνειά της. Είναι πιθανό μάλιστα, κάποιες απλές μορφές ζωής να υπήρξαν στην Αφροδίτη κάποια στιγμή, αλλά φυσικά αυτό είναι αδύνατον να αποδειχτεί τώρα.

Μία νέα μελέτη ισχυρίζεται πως μαζικές ηφαιστειακές εκρήξεις για μία μεγάλη χρονική περίοδο, είναι η αιτία που ο πλανήτης άλλαξε σε αυτό που βλέπουμε σήμερα. Η ηφαιστειακή δραστηριότητα έχει διαμορφώσει και τη ζωή στη Γη και φαίνεται πως από τύχη δε γνωρίσαμε τη μοίρα της Αφροδίτης. Η Γη βίωσε και αυτή μεγάλες περιόδους συνεχούς ηφαιστειακής δραστηριότητας η οποία διήρκησε εκατοντάδες ή χιλιάδες χρόνια, καλύπτοντας τεράστιες εκτάσεις της επιφάνειας με ηφαιστειακά πετρώματα. Γνωρίζουμε ότι τα τελευταία 500 εκατομμύρια χρόνια, αυτή η δραστηριότητα συνέπεσε με περιόδους κλιματικής αλλαγής και μαζικών εξαφανίσεων ειδών.

Η μελέτη υποστηρίζει πως η τεράστια ηφαιστειακή δραστηριότητα στην Αφροδίτη, δημιούργησε τη σημερινή της ατμόσφαιρα με ακραίες θερμοκρασίες και πίεση. Μάλιστα υποστηρίζει πως μία έντονη δραστηριότητα που διήρκησε μόλις ένα εκατομμύριο χρόνια ήταν αρκετή για να δημιουργήσει ένα φαινόμενο μόνιμου θερμοκηπίου το οποίο παγίδευσε όλη τη θερμότητα του πλανήτη χωρίς αυτή να μπορεί να διαφύγει στο διάστημα.

Ο πλανήτης μας βίωσε πέντε μαζικές αφανίσεις ειδών και όλες τους σχετίζονται με αυξημένη ηφαιστειακή δραστηριότητα. Ωστόσο πάντα επανερχόταν και δεν είχαμε την τύχη της Αφροδίτης. Τι το διαφορετικό είχαν λοιπόν;

Η απάντηση είναι μάλλον η κλίμακα των εκρήξεων. Η επιφάνεια της Αφροδίτης είναι καλυμμένη κατά 80% με ηφαιστειακά πετρώματα. Το θείο στην ατμόσφαιρα είναι επίσης απόδειξη της έντονης ηφαιστειακής δραστηριότητας. Επιπλέον, η Αφροδίτη έχει πολύ λιγότερους κρατήρες στην επιφάνειά της από το αναμενόμενο, κάτι που δείχνει έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα τα τελευταία εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια. Η μελέτη βρήκε πως τα ηφαιστειακά συμβάντα υπερκάλυπταν το ένα το άλλο και πριν προλάβει ο πλανήτης να αφαιρέσει τα αέρια από την ατμόσφαιρά του από το ένα γεγονός, ερχόταν το άλλο, επιβαρύνοντας το μόνιμο φαινόμενο κλειστού θερμοκηπίου.

Αυτό που προβληματίζει τους επιστήμονες είναι το αν τα ηφαιστειακά γεγονότα επηρεάζουν το ένα το άλλο.

Κατά τις εποχές αυξημένης δραστηριότητας, η πιθανότητα ταυτόχρονων γεγονότων είναι μεγαλύτερη από το μέσο όρο. Από την άλλη, κατά την ύφεση, αυτή η πιθανότητα μειώνεται στο μέσο όρο. Δεν είναι ξεκάθαρο ποιο από αυτά τα φαινόμενα κυριαρχεί. Βρήκαμε πως η πιθανότητα της μεγαλύτερης ηφαιστειακής δραστηριότητας στην καταγεγραμμένη ιστορία της Γης να συμπέσει με ένα τέτοιο φαινόμενο είναι 30%. Πολλαπλά τέτοια περιστατικά μπορεί να οδηγήσουν ένα ήρεμο, κατοικήσιμο περιβάλλον σε βραχώδεις πλανήτες, σε μία κατάσταση "κόλασης", δεδομένου ότι οι γεωχημείες τους και η δυναμική του μανδύα μοιάζει με τη Γη.

Μελλοντικές αποστολές στην Αφροδίτη θα αποκαλύψουν περισσότερα για την ιστορία της, όπως η VERITAS και η DAVINCI της NASA.

Ο κύριος στόχος του DAVINCI είναι να αποκαλύψει την ιστορία του νερού στην Αφροδίτη και να μας πει πότε αυτό εξαφανίστηκε, δίνοντάς μας περισσότερες πληροφορίες για το πώς άλλαξε το κλίμα της Αφροδίτης με τον καιρό.

Για κάποιο λόγο λοιπόν, η Γη παρέμεινε κατοικήσιμη για δισεκατομμύρια χρόνια και η Αφροδίτη όχι. Μπορεί ποτέ να μην καταλάβουμε πλήρως όλους τους παράγοντες που έκαναν την Γη και την Αφροδίτη τόσο διαφορετικούς, η ηφαιστειακή δραστηριότητα όμως έπαιξε ξεκάθαρα ένα ρόλο.