Achievements και Trophies

Μπορεί το παρόν άρθρο, εξαιτίας της θεματολογίας του, να μην σας φαίνεται απολύτως επίκαιρο. Το καλύτερο timing θα ήταν το 2005, όπου η Microsoft με το Xbox 360 εισάγαγε την πιο διαδεδομένη μορφή των achievements, με το σύστημα του Gamerscore που πλαισιώνει όλα τα παιχνίδια της πλατφόρμας. Για την ιστορία και η Valve το 2007 ενσωμάτωσε ένα παρόμοιο σύστημα στη δική της πλατφόρμα για τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, το Steam, με την Sony να εισάγει τελευταία τα Trophies στο PS3, το 2008. Φυσικά η Microsoft δεν ανακάλυψε τον τροχό, από τα πρώτα κιόλας στάδια του μέσου, υπήρχαν παιχνίδια που ενσωμάτωναν παρόμοιους μηχανισμούς, επιβραβεύοντας τους παίκτες όταν έκαναν συγκεκριμένες ενέργειες ή ολοκλήρωναν επίπεδα με κάποιο ιδιαίτερο τρόπο. Ένα από τα παλιότερα παραδείγματα είναι το E-Motion του Amiga από το 1990. 

Τα achievements δηλαδή δεν είναι κάτι νέο, αλλά είτε το θέλουμε, είτε όχι είναι κάτι που συναντάμε όλοι στην gaming καθημερινότητά μας. Ο στόχος μου με αυτό το άρθρο δεν είναι να κάνω κάποια ιστορική αναδρομή (αν και παρασύρθηκα στην εισαγωγή) ή να εξηγήσω τι είναι και πως λειτουργούν τα achievements. Πάνω κάτω είναι πράγματα που σχεδόν όλοι τα γνωρίζατε ήδη. Επειδή όμως τυχαίνει τον τελευταίο καιρό να το έχω συζητήσει και να με έχει προβληματίσει μια πτυχή τους, θέλω να δώσω τη δική μου οπτική γωνία πάνω στο εξής σχετικό ερώτημα:

Τα achievements ή τα trophies βελτιώνουν ή υπονομεύουν την εμπειρία που προσφέρει ένα παιχνίδι;

Τα achievements έχουν ως σκοπό στα περισσότερα βιντεοπαιχνίδια να παρακινήσουν το παίκτη να δει το επιπλέον περιεχόμενο και τα μυστικά τους. Νομίζω πως αυτή είναι η βασικότερη αρετή τους. Πρόσφατα έπαιξα το Bloodborne στο PS4 μου και τερματίζοντας το βασικό παιχνίδι ασχολήθηκα μερικές ώρες ακόμη, παίρνοντας “την πλατίνα”. Θεωρώ πως ο τίτλος της FromSoftware είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα για το πώς τα achievements ή τα trophies στη συγκεκριμένη περίπτωση μπορούν να λειτουργήσουν υπέρ της συνολικής εμπειρίας. Συγκεκριμένα, το Bloodborne έχει μερικές εξ’ ολοκλήρου προαιρετικές περιοχές, οι οποίες δεν προσφέρουν μονάχα επιπλέον ώρες με τους απολαυστικούς μηχανισμούς του παιχνιδιού στο σκοτεινό κόσμο του, αλλά είναι και καθοριστικές για το lore και την ιστορία του τίτλου. Παράλληλα, τα chalice dungeons είναι ένα επίσης προαιρετικό κομμάτι του παιχνιδιού που έχει δεκάδες μοναδικά bosses. Πως συνδέονται όμως με αυτό το επιπλέον περιεχόμενο τα trophies; Με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Κάθε boss αλλά και η ανακάλυψη των αντιστοίχων κρυφών περιοχών συνοδεύεται και από ένα trophy. Ουσιαστικά τα trophies αποτέλεσαν ένα επιπλέον κίνητρο για να μην χάσω όλο αυτό το περιεχόμενο και να λάβω εν τέλει μια πιο ολοκληρωμένη εμπειρία. Συγχρόνως είχαν και καθοδηγητικό ρόλο, αποτελώντας μια σύνοψη των πραγμάτων που έχω ή που δεν έχω κάνει και μένει να ολοκληρώσω στο παιχνίδι. Τέλος, θεωρώ πως όταν μου αρέσει πραγματικά κάποιο παιχνίδι και έχω αφιερώσει ήδη πολλές ώρες σε αυτό, η ενασχόληση με τα achievements του, υπό προϋποθέσεις, μου προσφέρει μια επιπλέον αίσθηση ολοκλήρωσης και ευχαρίστησης. Αισθάνομαι πως έχω πάρει σχεδόν τα πάντα από όσα έχει να μου προσφέρει ο τίτλος.

Η φράση-κλειδί όμως είναι το ‘υπό προϋποθέσεις’. Δυστυχώς τα πράγματα δεν είναι συνήθως έτσι. Το Bloodborne θεωρώ πως είναι ένα από τα καλά παραδείγματα, αλλά τείνει να γίνει η μειοψηφία. Τα περισσότερα παιχνίδια ζητάνε από τους παίκτες να μαζεύουν collectables που απλά είναι ένα ακόμη “τικ” σε μια μακροσκελής λίστα και δεν έχουν κάτι ουσιαστικό να προσφέρουν από άποψη ιστορίας για παράδειγμα. Άλλες φορές ζητάνε ακατόρθωτα πράγματα, με το “τερμάτισε το παιχνίδι χωρίς να πεθάνεις” να είναι κάτι που συναντώ συχνά. Προσωπικά σε αυτές τις περιπτώσεις δεν ασχολούμαι καν και κοιτάω απλά να απολαύσω το παιχνίδι.

Όμως υπάρχει και μια ακόμη ύπουλη παγίδα. Τα θετικά που επισήμανα προηγουμένως σε συνδυασμό με την εθιστική τους φύση για τους completionists είναι ικανά να καταστρέψουν την εμπειρία σε μερικά παιχνίδια. Και για αυτό είναι υπεύθνος κατά βάση ο ίδιος ο παίκτης. Αναφέρομαι στα guides, τα οποία πολλοί χρησιμοποιούν για να “χιλιάρουν” ή να “πλατινάρουν” κάποιο παιχνίδι με το γρηγορότερο δυνατό τρόπο. Θεωρώ πως αν από το πρώτο playthrough χρησιμοποιήσω κάποιο guide καταστρέφω την εμπειρία που είχε να μου προσφέρει το παιχνίδι. Δεν έχει νόημα να ακολουθείς βήματα για το πώς να παίξεις, αν δεν το βιώσεις πρώτα εξ’ ολοκλήρου μόνος. Τα παιχνίδια ως μέσω ψυχαγωγίας και διασκεδάσης ξεχωρίζουν επειδή είναι διαδραστικά. Με τη συγκεκριμένη χρήση κάποιο οδηγού πιστεύω πως αναιρείται ολόκληρη η ύπαρξη και το νόημά τους. 

Συνοψίζοντας, προσωπικά όπως είναι εύκολο να καταλάβατε από το γεγονός πως μιλάω τόση ώρα για αυτά, ασχολούμαι ως ένα βαθμό με τα achievements και τα trophies. Δεν τα αφήνω να με αναλώσουν, αλλά και ούτε τα αγνοώ εξ’ ολοκλήρου. Την πρώτη φορά που παίζω ένα παιχνίδι ούτε καν κοιτώ την λίστα με αυτά. Παίρνω την εμπειρία και όσα έχει να μου προσφέρει ένα παιχνίδι. Αν και μόνο αν το μου αρέσει και απολαμβάνω την ενασχόληση με αυτό τότε θα κοιτάξω τα achievements, αφού ολοκληρώσω πρώτα το βασικό παιχνίδι. Εδώ όμως υπάρχει και άλλος ένας υποθετικός σύνδεσμος. Αν αντιληφθώ πως δεν αξίζουν τις παραπάνω ώρες ενασχόλησης και ζητούν υπερβολικά και κουραστικά πράγματα, τότε κοιτάω ποιος θα είναι ο επόμενος τίτλος που θα παίξω και τα προσπερνώ. Αν αντιληφθώ πως δρουν συμπληρωματικά για την εμπειρία, όπως με το παράδειγμα που ανέφερα, τότε μόνο θα ασχοληθώ και θα αφιερώσω τις παραπάνω ώρες. Ίσως σε αυτή την περίπτωση να χρησιμοποιήσω και κάποιο guide για τα δυσεύρετα collectables κυρίως, αλλά είναι κάτι που προτιμώ να αποφεύγω, μιας και η απόλαυση δεν βρίσκεται όταν σου τα σερβίρουν όλα έτοιμα στο πιάτο. 

Ποιά είναι η απόψη σας; Ασχολείστε ενεργά ή είχατε ασχοληθεί στο παρελθόν με το κυνήγι των επιτευγμάτων;