Οι εξελίξεις στην ουδετερότητα του διαδικτύου

Είχα γράψει παλαιότερα ένα άρθρο για να προσπαθήσω να εξηγήσω τι είναι αυτή η περίφημη ουδετερότητα του διαδικτύου. Μπορείτε να το βρείτε εδώ, αλλά για να μην επανέρχομαι, ας πω το κλασσικό παράδειγμα, λίγο απλοποιημένο μεν, αλλά κατανοητό. Φανταστείτε το Internet να αναπαρίσταται από έναν αυτοκινητόδρομο. Όλες οι λωρίδες είναι ελεύθερες για να κινηθούν όλα τα οχήματα. Οι πάροχοι Internet πιέζουν έτσι ώστε μία ή περισσότερες λωρίδες να απαγορευτούν στο ευρύ κοινό και να χρησιμοποιούνται μόνο από τα οχήματα που πληρώνουν κάποιο αντίτιμο για τη χρήση αυτών των λωρίδων. Εξαιτίας της πεπερασμένης χωρητικότητας και ταχύτητας του διαδικτύου, αυτό σημαίνει πως οι υπόλοιπες “ελεύθερες” λωρίδες θα κινούνται πιο αργά, αφού ο όγκος των οχημάτων που κινούνται ελεύθερα θα είναι ο ίδιος μεν, αλλά σε λιγότερες λωρίδες.

Σε τέτοιου είδους θέματα φυσικά πρωτοστατούν οι ΗΠΑ, οι οποίες είχαν και πολύ μεγάλες συγκρούσεις μεταξύ παρόχων και μεγάλων εταιριών που ήθελαν αυτό το διαχωρισμό και οργανωμένες ομάδες χρηστών υπέρ της ουδετερότητας, αλλά και μικρών εταιριών που δε θα μπορούσαν να αντέξουν το κόστος μιας “premium” γραμμής. Τελικά στις ΗΠΑ επικράτησε η ουδετερότητα του διαδικτύου, χωρίς όμως το θέμα να κλείσει εντελώς, αφήνοντας παράθυρα για την ανατροπή της απόφασης.

Το θέμα όμως φυσικά είναι παγκόσμιο. Στη γειτονιά μας, την Ευρώπη, η απόφαση πάρθηκε πριν μερικές εβδομάδες. Να επισημάνω πως το θέμα αφορά άμεσα και την Ελλάδα, αφού το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα υπερισχύει του Ελληνικού και σύντομα θα δούμε αυτές τις αποφάσεις ως νόμους της Ελλάδας. Η Ευρωβουλή λοιπόν ψήφισε μια νομοθεσία η οποία αρχικά είχε σχεδιαστεί για να διασφαλίσει ένα καθαρό και ανοιχτό πεδίο “για να προστατέψει το δικαίωμα κάθε Ευρωπαίου να έχει πρόσβαση σε περιεχόμενο Internet, χωρίς διακρίσεις”. Αυτό σημαίνει πως η νομοθεσία που ψηφίστηκε θα έπρεπε να αποτρέπει τους παρόχους Internet από το να μπλοκάρουν ή να μειώνουν την ταχύτητα περιεχομένου, υπηρεσιών ή εφαρμογών και να χρεώνουν εταιρίες και καταναλωτές για να αποκαθιστούν τη φυσιολογική ταχύτητα.

Το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε όμως αφήνει παράθυρα για “εξειδικευμένες” και “πρωτοποριακές” υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της Internet TV ή αλλιώς video streaming, τηλεδιασκέψεις με HD video και κάποιες υπηρεσίες υγείας. Οι υπερασπιστές του νομοσχεδίου υποστηρίζουν πως μερικές υπηρεσίες όπως τα αυτόνομα οχήματα ή οι απομακρυσμένες ιατρικές επεμβάσεις πρέπει να έχουν προτεραιότητα στην ταχύτητα του διαδικτύου. Η σκόπιμη (;) όμως ασαφής γλώσσα που χρησιμοποιείται στο κείμενο, αφήνει ανοιχτά παράθυρα για τη δημιουργία “γρήγορων λωρίδων”, όπου εταιρίες θα μπορούν να πληρώνουν για ταχύτερη πρόσβαση, μετακυλώντας φυσικά το κόστος στον καταναλωτή ως premium πακέτο.

Επίσης η νέα νομοθεσία επιτρέπει στους παρόχους να αυξάνουν ή να μειώνουν την ταχύτητα ανάλογα με το περιεχόμενο. Για παράδειγμα, οι βιντεοκλήσεις μπορούν να είναι πιο σημαντικές από τα emails. Υπάρχουν μάλιστα ανησυχίες πως βάσει αυτού του παραθύρου, οι κρυπτογραφημένες συναλλαγές πακέτων δεδομένων θα αντιμετωπιστούν με χαμηλότερες ταχύτητες, αφού οι πάροχοι δε θα μπορούν να διαπιστώσουν το είδος των αρχείων. Ακόμα, οι πάροχοι έχουν το δικαίωμα να μειώνουν τις ταχύτητες προληπτικά πριν τις ώρες αιχμής.

Το Electronic Frontier Foundation δήλωσε για τις “εξειδικευμένες υπηρεσίες”:

“Η εξαίρεση των εξειδικευμένων υπηρεσιών, επιτρέπει στους παρόχους να χρησιμοποιούν τα IP δίκτυα για να προσφέρουν άλλες online υπηρεσίες, διαφορετικές από τη γενική πρόσβαση Internet που προσφέρουν, χωρίς να υπόκεινται στους κανόνες περί μη διάκρισης. Ενώ η έκφραση εδώ είναι καλύτερη από προηγούμενα νομοσχέδια, καθώς δεν επιτρέπει να επηρεάζεται αρνητικά η γενική πρόσβαση από την προσφορά των εξειδικευμένων υπηρεσιών, καθαρότερη έκφραση θα μπορούσε να διασφαλίσει πως το εύρος των εξειδικευμένων υπηρεσιών που μπορούν να εκμεταλλευτούν αυτή την εξαίρεση, θα περιοριστεί αυστηρά σε αυτές που νόμιμα θα χρειάζονται ειδική μεταχείριση”.

Βέβαια το νομοσχέδιο αναφέρει ρητά πως οι πάροχοι θα πρέπει να “αντιμετωπίζουν όλη την κίνηση ισότιμα, χωρίς διακρίσεις, περιορισμούς και παρεμβάσεις”. O Ολλανδός συνήγορος των Bits of Freedom υπέρ της ιδιωτικότητας, Rejo Zenger, δήλωσε πως “για τα περισσότερα κράτη-μέλη, αυτή η νομοθεσία σημαίνει πως για πρώτη φορά, η ουδετερότητα του διαδικτύου θα προστατευθεί με νόμο στη χώρα τους. Δυστυχώς για την Ολλανδία αυτό είναι ένα βήμα πίσω, καθώς η ισχυρή προστασία μας θα αντικατασταθεί από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία περιέχει τουλάχιστον 4 μεγάλα κενά”.

Το νομοσχέδιο τελικά πέρασε, σφραγίζοντας την υπόθεση “ουδετερότητα του διαδικτύου” στην Ευρώπη και μόνο ο χρόνος θα δείξει πως θα επιλέξουν οι εταιρίες να ερμηνεύσουν τη νομοθεσία σε σχέση με τις προσφερόμενες υπηρεσίες τους. Το Σώμα Ευρωπαίων Νομοθετών (BEREC) έχει εννέα μήνες για να περάσει αυτούς τους νόμους στα κράτη-μέλη, χρόνος κατά τον οποίο ελπίζουμε να πειστεί η Commission να κλείσει αυτές τις “τρύπες”. Εσείς τι νομίζετε; Το μέλλον του Internet στην Ευρώπη είναι πλέον εξασφαλισμένο ή θα δημιουργηθεί Internet δύο ταχυτήτων; Η κατάσταση στην Ελλάδα θα βελτιωθεί ή θα χειροτερέψει; Πείτε μας στα σχόλια.